72 aanwezigen, 72 échte luisteraars, zoveel mensen lieten zich verrassen door de titel van deze voordracht door Dhr Willem Brandt op maandagavond 3 april 2023.

Wat konden wij verwachten? Zouden wij de zuivere theorie over bomen (groeiwijze, standplaats, behoeften,…) te horen krijgen? Of … ? Het werd de puntje puntje puntje versie : een heel eigen verhaal over bomen, over volksgebruiken, legendes. We werden terug gekatapulteerd naar onze kindertijd, naar het zelf lezen of voorgelezen worden van verhalen en sprookjes waar we in opgingen en onze fantasie de vrije loop konden laten.

Willem Brandt is een gedreven rasechte ervaringsdeskundige verteller en boomkenner. Hij kreeg alle aandacht toen hij de geheimen prijs gaf van de berk, de beuk, de eik, de linde en hij de volksgebruiken van de druïden en de Keltische cultuur uit de doeken deed. Deze ‘hogere klasse’ beschouwde de zon, maan, sterren, bomen, rivieren als zijnde heilig. Het was grappig maar ook soms bedenkelijk om deze legendes en bijgeloof te horen vertellen, maar daar tegenover stond dat onze huidige kritische volwassen blik ook werd gevoed met interessante weetjes over deze bomen. De beuk met zijn harde hout en de nootjes waar je nota bene high kan van worden (probeer het niet), de boom waarin geliefden ‘voor eeuwig en altijd’ hartjes krassen in de schors. De soepele stormbestendige berk waaruit men het lichaamsreinigende berkensap aftapt, de fraaie linde met zijn mooie hartvormige bladeren die veel symbolische betekenissen kreeg toegewezen in de volkskunde, de soepele es die schoenen, kano’s, kruisbogen en turntoestellen op de kaart heeft gezet. De eik waaronder je beter niet schuilt als donder en bliksem de hemel teisteren.

Maar de vraag is en was ook : kunnen bomen spreken? Het is maar de vraag wat je onder ‘spreken’ verstaat : dove mensen ‘spreken’ ook met elkaar via lichaamstaal en gebarentaal. Dat is ook een vorm van communiceren. Bomen doen dat ook onder de vorm van kraken en kreunen, ritselen en ruisen, fluisteren en zingen. Volgens de spreker moet je maar eens overnachten midden in de natuur in de ‘eeuwig zingende bossen’ van Noorwegen en Finland want daar hoor je duidelijk hoeveel geluiden de bomen maken.

Les van de avond : wij moeten onze bomen in ere houden. Eén boom heeft de afkoelingscapaciteit van 10 airco’s. We moeten weer leren – letterlijk én figuurlijk – opkijken naar al deze pracht en kracht die ons dagelijks zomaar omringt en er zuinig mee omspringen vooral in tijden van de ene klimaatcrisis na de andere. Het helpt ons niks vooruit om de kat uit de boom te kijken zoals nu nog te veel gebeurt.

De druïden wisten het wél : bomen zorgen voor leven op aarde, voor onze broodnodige zuurstof, voor verkoeling, voor waterbeheer, voor insecten, schimmels, andere planten, voor vogels en andere dieren, voor mentale rust in het hoofd. Voor schoonheid. Voor verwondering. Onmisbare dingen dus, die bomen.Toen hadden de bomen het nog voor het zeggen, nu heeft het grote kapitaal de touwtjes in handen want bossen worden vernietigd aan een alarmerend tempo van 27 voetbalvelden per minuut…. Onvoorstelbaar! Wat een harde noot om te kraken.

Linda Herman